لباسهای سنتی «ویلکیج» نماد اخلاق و اصالت/عفت بانوان زبانزد است
تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۲۰۷۰۴
خبرگزاری مهر، گروه استانها -سولماز پورنعمت: امروز زندگی شهری و تغییر سبک زندگی روستایی به شهری و وجود دغدغهها و مشغله سبب شده مردم لباسهای سنتی را به فراموشی بسپارند. عده کمی از مردم در بعضی از مراسمها یا عروسیها به صورت نمادین اقدام به پوشیدن این لباسها میکنند.
دلایل گوناگونی را میتوان ذکر کرد که این لباسها که نماد، هویت و شناسنامه هر قومی میباشد به فراموشی سپرده شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وجود رسانههای جمعی، نشریات در کل تغییر روش زندگی باعث شده است سبک لباس پوشیدن مردم هم تغییر کند، اجبار در پوشیدن یونیفرم در مدارس و ادارات، ارزان قیمت بودن لباسها و پارچههای نو ظهور و دلایل مختلف دیگر در ۵۰ سال گذشته سبب شده لباسهای محلی به فراموشی سپرده شود.
در کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ در خصوص تأثیر جوامع بر پوشش از کتاب فیلسوف و ریاضی دان معروف فرانسوی، «مونتسکیو» در قرن ۱۷ داستانی با این مضمون آورده شده است. که دو ایرانی به فرانسه سفر میکنند و مردم به دلیل پوشش متفاوت مدام به اینها نگاه میکنند و آنها لباسی از آنجا تهیه میکنند و دیگر هیچکس به آنها نگاه نمیکند.
امروزه میراث فرهنگی و علاقمندان این امر اقدامات متعددی را انجام میدهند تا شاید بار دیگر لباسهای محلی جایگاه خود را پیدا کند، روستاهای شهرستان نمین نیز از این امر مستثنی نمیباشند و معدود زنان مسن شهرستان لباس محلی میپوشند.
رنگ لباس معرف سن هر شخص است
یکی از پژوهشگران این عرصه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: رنگ پارچههای به کار رفته در پوشش زنان روستاهای شهرستان نمین همه الوان و رنگارنگ و با زمینههای روشن و گلدار است.
وی با بیان اینکه رنگ لباس نشان از سن شخص است، ادامه داد: گذر سن باعث میشود سراغ رنگهای سنگینتر بروند اما نه رنگ سیاه، مردم در گذشته دید منفی به رنگ سیاه داشتهاند و به هیچ وجه اجازه نمیدادند دختر دم بخت یا عروس لباس سیاه بپوشد.
محبت فروغی راد افزود: عمده ویژگی لباسهای محلی و سنتی گشاد بودن و پوشش کامل آنها است، جنس پارچهها بستگی به وضعیت مالی مردم داشت که از جمله پارچههایی که مردم به یاد دارند «کودری»، «جونا (آغ پارچا)»، «چیت»، «متقال»، «فاسنه ای»، «اوتماسینار»، «آیناگولی (پولکی)»، «شالموز»، «میر یونس پارچه سی»، «مخمل»، «بئشور»، «سؤسی پارچه»، «کنکن پارچه (شبیه ریون) و اخیراً هم ابریشم و حریر است.
وی خاطرنشان کرد: نحوه دوخت لباسها تقریباً به یک شکل است اما خیاط متبحری میخواست تا این لباسها را بدوزد حال اگر خیاط، هنر خاصی داشت فرمی نیز به این لباسها میداد اما در لباسهای بانوان هنرمند به خصوص کسانی که وضعیت مالی خوبی داشتند تزئینات به چشم میخورد جلیقههایی که پوشیده میشد با نخهای رنگی نقوش مختلفی میزدند و همچنین با سکههای قدیمی جلیقه را تزئین میکردند.
از جمله لباسهای زنانه منطقه نمین میتوان به «عرقچین»، «کلایاغی»، «کؤینک»، «جلیقه (یل وآرخالیق)»، «تومان»، «تونوکه»، «خرون»، «جوراب»، «دوشلوک»، «شال»، «چارقد»، «چپی (روسری)»، «آلاچارشاب (چادر رنگی)» و «ناورتوک» یا «اوربند» (روبند در عروسی بر سر عروس میاندازند) را نام برد که به توضیحی مختصر از این پوششها میپردازیم.
تومان
تومان در واقع یک دامن گشاد کش دار از زیر کوینگ است.
«تومان» و بهقول امروزیها دامن را از چند متر پارچه رنگین میدوختند و تمام دور قسمت پایین آنرا با نوار مشکی زینت میدادند.
زنان عشایر به خصوص تازه عروسها ۳ تا ۱۰ عدد از این تومانها میپوشیدند و علت این امر سرمای منطقه محل زندگی آنها عنوان شده است.
عرقچین
«عرقچین» زنان ویلکیج از پارچه درست میشد معمولاً افراد مسن از آن استفاده میکردند و بیشتر هم فصل سرما استفاده میشد. عرقچینهای زنان جوان معمولاً با نوارهای رنگی به صورت زیگزاگ تزئین میشدند و هر دو طرف تزئینات نخکشی داشت.
یایلیق
روسری رنگی بزرگی است که به عنوان سرانداز استفاده میشود. گوشهای از آن نصف صورت زنان را میپوشاند که این عمل به «یاشماق» نیز معروف است که زنان برای مدل دادن به آن قسمت پایین «یایلیق» را به طرف سر بر میگرداندند که به آن «نبرونجک» گفته میشد.
کلایاغی
لباس زنان عشایر شاهسون از جاذبههای فرهنگی استان اردبیل است اما در این میان به نوع خاصی از روسری یا شال بر میخوریم که نسبت به دیگر روسریها در اندازههای بسیار بزرگی درست شدهاند و دارای طرحهای متنوع سنتی و محلی هستند.
محبت فروغی در این باره مینویسد «کلایاغی» روسری بزرگی است که در رنگهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. معمولاً رنگ زمینه آن سفید و در روی زمینه طرحهای با رنگهای آبی و قرمز بود معمولاً کلایاغی بهصورت مربع بوده و مساحت آن تقریباً ۲۲۵ سانتی متر مربع است.
کؤینک
پیراهن بلندی است که تا روی قوزک پا که درست روی «تومبان» قرار میگیرد و از روی «تومبان» پوشیده میشود، روی یقه «کوینگ» دوختی انجام میشد که به آن «بویوندرق» میگفتند و در کنارههای «کوینگ» چاکی قرار داشت اصطلاحاً به آن «جهلیک» میگفتند.
اخیراً به صورت اشتباهی بعضی از خیاطها «کؤینگ» را حدوداً یک وجب کوتاه میدوزند که این نوع دوخت مربوط به منطقه تالش میباشد.
به گفته شهروز جدید مغانلو «تومان کوینگ» عبارت است از یک پیراهن از پارچههای ظریف و لطیف مانند وال در متراژ زیاد که از گردن تا انتهای قوزک پا میپوشانند و طبق روال زیور آلات بر یقه و سر آستین آن نیز میدوختند و این پیراهن در طرفین از کمر به پایین دارای چاک سر تا سری بود که باز دور آن چاکها از نوارهای رنگین و ملیله دوزی استفاده میشد.
نکته کلیدی مورد تأکید این پژوهشگر تهیه لباس به همت خود زنان است به طوری که در گذشته بیشترین زحمت تهیه و دوخت لباس توسط خود زنان عشایر کشیده میشد.
وی تأکید دارد که برای تهیه نخ از «جهره» و «داراغ» و برای دوخت «کوینگ» از سوزنهایی با شماره و سایزهای متفاوت استفاده میشد و یا برای تولید «آرخچن»، جوراب و «یل» از میلههای چوبی استفاده میکردند.
جلیقه
«جلیقه» را از مخمل ساده و رنگهای گوناگون میدوختند و بر روی پیراهن میپوشیدند، دهنه جیب و لبههای چاک، جلو و پایین جلیقه یراقدوزی میشد.
یَل
شبیه کت مردانه است که برای بانوان از مخلهای الوان تهیه میشود، یقهها به صورت یقه برگشته میباشد و جلوی کت را سکههای نقره قدیمی و یا سکههای پول (رایج) حاشیهدوزی میکردند.
آرخالیق
کتی است که به عنوان لباس گرم میپوشند، حالت پوششی و محافظ داشته و باعث وقار و سنگینی لباس میباشد، آستین «آرخالیق» بلند بوده و یقهای باز داشته دو طرف با دکمههایی در وسط باهم گره میخوردند.
توُنوکه
زنان در زیر شلوار خود، شلواری لیفهای کوتاهی میپوشیدند که از پارچههای سادهای مانند «چیت» دوخته میشد که به آن «تونوکه» گفته میشود.
با این اوصاف بسیاری از زنان شاهسون تا حدودی بافت سنتی پوشاک خود را حفظ کردهاند و حتی در مواردی نیز هیچ الگو یا ترکیب جدیدی را در بافت سنتی لباس خود راه ندادهاند.
کد خبر 5743018منبع: مهر
کلیدواژه: مهر خبرگزاری مهر نمین فرانسه عشایر گردشگری جاذبه گردشگری اردبیل مد و لباس نوروز نوروز 1402 لباس سنتی لباس سنتی اقوام نوروز 1402 گردشگری بوشهر مسافران نوروزی سفرهای نوروزی کرمانشاه نوروز رمضان 1402 جاذبه گردشگری گلستان ماه مبارك رمضان بارش باران گرگان سانحه تصادف لباس ها پارچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۲۰۷۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی برابر هستند/ دین اسلام؛ مدافع اصلی حقوق زنان است
آیتالله رمضانی گفت: در قرآن درباره زنان، از تعابیری استفاده شده است که همان تعبیر برای مردان استفاده گردیده و تمام مقاماتی که برای مردان، مثل «حیات طیبه» وجود دارد، برای زنان هم است.
به گزارش ایسنا، آیتالله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) که به دعوت مسلمانان برزیل برای شرکت در همایش «اسلام؛ دین گفتوگو و زندگی» به این کشور سفر کرده است، در جمع تعدادی از بانوان مسلمان منطقه آمریکای لاتین، با اشاره به ویژگیهای منحصر بهفرد زنان اظهار کرد: زن دارای توانمندیهای شخصی و جمعی است که یکی از این توانمندیهای شخصی، بحث تربیت است. عاطفهای که در وجود زن قرار دارد، نمونهای از مهر الهی است، البته مهر الهی خودش هزاران برابر بیشتر از مهر مادری است. نقش تربیتی در خانواده به زن داده شده و نقش تربیتی مادر، بسیار برجسته است و این موارد به بخش توانمندی فردی زنان برمیگردد. در زمینه سلوک الهی و تلطیف هم، روح زن میتواند رشد زیادی داشته باشد. در بخش توانمندی اجتماعی زنان هم میتوان گفت اگر مجموعهای از ظرفیتهای مربوط به زنان در فعالیتهای اجتماعی جمع شود، یک قدرت شکستناپذیر خواهد شد.
وی ادامه داد: هر کدام از شما حاضران در این نشست میتوانید در جای خودتان، یک سری فعالیتهای فردی داشته باشید، اما اگر این فعالیتهای فردی با هم جمع شود، تبدیل به فعالیتی عمیق و گسترده اجتماعی خواهد شد و لازمهاش این است که انسان دنبالهرو تشکلی باشد. چرا بانوان آمریکای لاتین در برابر کشته شدن یک سری از زنان که بیگناه کشته میشوند، نباید موضع بگیرند؟ زنان آمریکای لاتین که میبینند بچههای بیگناه کشته میشوند، چرا از آنها دفاع نکنند و صدای خودشان را به جهان نرسانند؟ چرا به دنبال این نباشند که استیفای حقوق زنان در جامعه بشری را به صورت حقوقی دنبال کنند؟ آنها در صورت ایجاد تشکل میتوانند نشستهای علمی با موضوع زن، زن در اسلام، زن در غرب در همه کشورهای منطقه آمریکای لاتین برگزار کنند.
دین اسلام؛ مدافع اصلی حقوق زن
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) افزود: در یک قرن اخیر آخرین دفاعی که در غرب از زنان شده، در حوزه فمنیسم بوده که شما مطلع هستید هنوز هم امروزه دست به استفاده ابزاری از زنان میزنند. اگر آنها خودشان را پیشرفته میدانند، به قوانین مونتسکیو و جاهای دیگر مراجعه کنید تا ببینید در مورد زن چه گفتهاند. باید در این خصوص مطالعه کنید و بگویید که مدافع اصلی حقوق زن در اسلام، تعریف شده است. اصطلاحات حقوقی را یاد بگیرید و در جلسات سازمانهای بینالمللی، شرکت کنید و بگویید که اسلام تنها دینی است که میتواند از حقوق انسان و از جمله حقوق زنان، دفاع کند.
آیتالله رمضانی با اشاره به رساله حقوق امام سجاد(ع) اظهار کرد: غربیها میگویند ما حقوق بشر را پایهگذاری کردیم، سابقه این ادعا، صد سال است؛ در حالی که امام سجاد(ع) هزار و دویست و پنجاه سال پیش، رساله حقوق را نوشته است. کلمات پیامبر(ص) و کلمات حضرت امیرالمومنین(ع) در مورد زنان موجود است و همه این محتواها جزو حقوق زنان در اسلام است. باید هویتی که اسلام به زنان داده است را به جامعه غربی و جامعه جهانی معرفی کنید.
وی اضافه کرد: همان طوری که باید شخص خودمان را باور کنیم و به خودباوری فردی برسیم، به لحاظ جمعی هم باید به خودباوری جمعی و خودجمعی برسیم. خودباوری جمعی، یک ظرفیت کمی و کیفی ایجاد میکند. زنان یک سرمایه عظیم اجتماعی هستند، البته در طول تاریخ دورانهای مختلفی بر زنان گذشت، دورانی بود که زنان به عنوان موجودات بیهویت معرفی میشدند و حتی به لحاظ فرهنگ، کار به جایی رسید که داشتن دختر، ننگ محسوب میشد! این که دین، داشتن دختر را نعمت میداند ـ که اگر نعمت بیاید، برکت بر خانه نازل میشود ـ به خاطر آسیبهایی بود که در آن زمان نسبت به دختران وجود داشت. بیهویتی و استفاده ابزاری، بدترین چالش در مورد زنان بوده و این مسئله در دوران جاهلیت کهنه، بسیار وجود داشت، متاسفانه زمانی بود که بعد از مرگ مرد، زن به عنوان ارث پسر بزرگ دانسته میشد. در چنین زمانی، پیامبر اکرم(ص)، خود را مدافع هویت و کرامت زنان دانستند و مدافع حقوق زنان بودند و به یک معنا، قربانی دفاع از حقوق زنان شدند، چون به این خاطر، مشرکان ایشان را ابتر و مقطوعالنسل معرفی کردند. کار به جایی رسید که پیامبر برای دفاع از این کرامت، دست دخترشان را میبوسیدند و تصویر جدید، عمیق و دقیقی را از زن ارائه دادند.
برابری زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) افزود: زن میتواند آرامبخش جامعه و خانواده و مکمل تربیت نسل بشر باشد، او این نقش اصلی را میتواند به خوبی در خانه ایفا کند و این نقش بسیار مهمی است که به زنان داده شده است. مسئولیت زن، فقط ماندن در خانه نیست، بلکه میتواند فعال اجتماعی هم باشد و او حتی میتواند نه فقط در بخش تربیتی؛ بلکه در بخشهای فرهنگی و سیاسی هم جریانساز باشد. زن این گونه، هویت عالی پیدا میکند و در کنار مردان به آن رشد عالی میرسد. حتی برخی از زنان، رشدشان در این بخش از مردان هم بیشتر است، تا جایی که رسول اکرم(ص) میفرماید: زدن زنان، کار آدمهای پست و همسران پست است. تمام مقاماتی که برای مردان مثل حیات طیبه وجود دارد، برای زنان هم هست؛ «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً»؛ انسانیت، زن و مرد نمیشناسد، بلکه انسانیت به کرامت برمیگردد. در روایات آمده است که «عدهای از یاران ارشد امام زمان(عج)، از زنان هستند».
آیتالله رمضانی با اشاره به عدم تفاوت زنان و مردان در کمال اظهار کرد: خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات میفرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَیٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ». خداوند آن قدر هویت و کرامت زنان را بالا میبرد که برخی از زنان، توسط پروردگار در قرآن به عنوان الگو معرفی شدهاند. خداوند به واسطه حضور زن، جریان کوثرگرایی را در برابر تکاثرگرایی در جامعه محقق میکند. جریان کوثرگرایی ماهیت توحیدی دارد که این به برکت حضرت زهرا(س) است. از سوی دیگر، افراد در تکاثرگرایی به مالشان مینازند. در قرآن درباره زنان از تعابیری استفاده شده که همان تعبیر برای مردان استفاده گردیده و حتی از این تعابیر استفاده نبوت و امامت هم میشود، مثل آیه «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَیٰ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ» که در مورد حضرت مریم(س) است.
وی افزود: اسماء همسر جعفر بن ابیطالب به حبشه هجرت کرد، زمانی که به مدینه برگشت پرسید: آیا آیهای در مورد زنان آمده است یا نه و اگر آیهای نیامده، همه ما ضرر کردیم. اسماء به نزد رسول اکرم(ص) آمد و از ایشان پرسید: یا رسولالله آیا آیهای در مورد زنان نیامده است؟ پیامبر(ص) پاسخ دادند: چرا، آیه ۳۵ سوره احزاب در این خصوص نازل شده که خداوند میفرماید: «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا». اسماء از شنیدن این آیه بسیار خوشحال شد. این آیه حکایت از این دارد که همه مقاماتی که برای مردان است، برای زنان نیز میباشد و اشاره به برجسته بودن نقش زن دارد.
نقش آرامبخشی زن در خانواده
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) ادامه داد: علامه جوادی آملی از بزرگان فقه و حکمت و فلسفه و عرفان هستند و ایشان چهل سال است که تفسیر کل قرآن را میگویند و مهمترین تفسیر این زمان، به نام «تفسیر تسنیم» در ۷۵ جلد به نوشته علامه جوادی آملی است. ایشان کتابی به نام «زن در آیینه جلال و جمال» دارند که حتما بانوان باید این کتاب را بخوانند. علامه جوادی آملی در این کتاب تعبیر لطیفی دارد با این مضمون که مرد مظهر جلال الهی و زن مظهر جمال الهی است. آرامش جمال به جلال، و آرامش جلال به جمال است، لذا خداوند در قرآن میفرماید: اینها به همدیگر سکونت و آرامش میدهند. در انجیل آمده که این آرامش از طرف زن به مرد است، اما علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان مینویسد: این آرامش هم از طرف زن به مرد و هم از طرف مرد به زن است.
وی در ضرورت همافزایی و همکاری میان فعالان زن خاطر نشان کرد: ما باید به سمت تشکلسازی و سازماندهی برویم. جمعیت بانوان اهلبیت(ع) در صورت تشکیل میتواند برکات زیادی را برای بانوان این منطقه عظیم داشته باشد. این تشکل میتواند نشستهای علمی را در موضوعات مختلف مربوط به زنان داشته باشد و بیانیههای متعددی در دفاع از حقوق زنان منتشر کند و جلساتی را به صورت مجازی در مناسبتهایی همچون ولادتها و شهادتها برگزار کند و شاهد حضور اعضای تشکل در کنفرانسهای مختلف باشیم.
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) در پایان با ابلاغ سلام رهبر معظم انقلاب به جوانان و بانوان آمریکای لاتین گفت: من به حاضران در این جلسه توصیه میکنم که دیدگاههای امام خمینی(ره) و حضرت آیتالله خامنهای را در مورد زنان مطالعه کنند. امام خمینی(ره) میفرمودند: ما مأمور به تکلیف و وظیفه هستیم. ما باید به وظایف خودمان به درستی عمل کنیم، چرا که تاریخ در مورد ما قضاوت خواهد کرد.
انتهای پیام